5G nedir, hayatımızı nasıl etkiler konusuna gelmeden önce geniş bant kavramı ya da yüksek hızlı ağlara değinmek istiyorum. İnsanlık, inşa ettiği ortak medeniyetin ilk adımlarında bile farklı coğrafyaları ve toplulukları bir araya getirmek için yollar yapmaya, köprüler inşa etmeye büyük öncelik ve önem verdi. Bu sayede iletişimi sağlayabildi, ticareti güçlendirdi ve insanları, olayları ve fikirleri birbirine yaklaştırdı, bağladı. 5G ile yeniden gündemimize giren yüksek hız ve ağ bağlanabilirliği konularına da bu çerçeveden bakmanın önemli olduğunu düşünüyorum.

5G’yi kamu binalarından apartmanlara, plazalardan yerel yönetim dairelerine, otomatik raf sistemlerinden robotlara, vs. hayatımızdaki her türlü kamusal / özel alanı ve üretim sahalarını birleştiren global bir kablosuz şebeke olarak düşünebiliriz. Bugün üretim tesislerindeki çoğu makine ve cihaz hala kablolarla birbirine bağlı. Ancak, 2020 yılından itibaren devreye girecek olan yeni 5G iletişim standardı sayesinde, bu durum yakın gelecekte kesinlikle değişecek. Başlangıçta saniyede bir ile 5 gigabit arasında bir veri hızı olacak ve sonradan saniyede 20 gigabite kadar çıkacak; ki bu da kendisinden önceki LTE’den on ila 20 kat daha fazla hıza ulaşmasını sağlayacak olan çok önemli bir atılım.

Tabii 5G bize iletişimi hızlandırmanın yanında iş geliştirme ve ticaret alanında fırsatlar sunarken, beraberinde tıpkı yol ve köprülerde olduğu gibi güvenlik konusunda bir riski de beraberinde getiriyor. Bu aşamada da siber güvenlik gündemimize geliyor. Yaratılan ekonomik trafiği güvende tutabilmek için yeni yaklaşımlar ortaya koymamız lazım. Siber güvenlik, artık sadece donanım ve yazılım meselesi olmaktan çıktı. Son dönemdeki siber saldırıları düşündüğümüzde insan odaklı bir yaklaşımı benimsemek, bunu kurum kültürüne yansıtmak, yaşanabilecek olumsuzlukları önlemek için büyük önem taşıyor.

Ben internetin bilginin özgürce akışı açısından harika bir yapı olduğuna inananlardanım. Ancak içeriğin değerine odaklanırken verilerin kıymetini atlamamalıyız. Bazen bu değeri pas geçebiliyoruz. Araştırma şirketi BARC’a göre, Büyük Veri’den faydalanan kurumların gelirleri yüzde 8 ile 10 arası artış gösterirken, toplam maliyetleri yüzde 10 düşüyor. Veri işlerinin yaratacağı ek istihdamı bir kenara koysak bile, çalışanların zaman kazançları iş dünyasının ana fonksiyonlarına odaklanmasına, daha yaratıcı sonuçlar üretmelerine yarayacak. Bu anlamda 5G, her sektör için kıymetli fırsatlar sunuyor.

Odağımızda ne olursa olsun, asıl hedefimiz her zaman yeniyi aramak, yeniliği araştırmak olmalı. 5G de “yeni” olanı arayışta ve ortaya koymada bize muazzam katkılar sunacak. O nedenle, 5G ile doğacak imkânlardan ne şekilde faydalanabiliriz, yeni dünyaya nasıl adapte oluruz konularını düşünmek için harekete geçmeli ve yanı başımızdaki bu gelişme için son hazırlıklarımızı şimdiden yapmalıyız.

Günümüzde bir kurumun karşılaşabileceği saldırıların çeşitliliği de gelişen teknolojilerle birlikte orantılı olarak artmış durumda. Yeni tehditlere yakından bakarsak, Endüstriyel Nesnelerin İnterneti (IoT) ile artık algılayıcı boyutundaki minik cihazların dahi internete bağlanabilmesi, bize üzerine düşmemiz gereken yeni bir sorumluluğu hatırlatıyor. Burada tehdit altında olan sadece kişisel verilerimiz değil, yaşam biçimimizin tamamı olumsuz etkilenebilir, sekteye uğrayabilir, hatta uç örneklerde bir siber saldırıyla hayat bizler için tamamen durabilir.

İşin ciddiyetini anlamak için belki şu rakamlar da bize bir fikir verebilir; siber güvenliğe yönelik tehditler sadece 2016 yılında dünyada 500 milyon Euro’dan fazla zarara sebep olmuş. 2017 yılında internete bağlı cihaz sayısı 8 milyara yükseldiğinde, birbirleri arasındaki iletişim de sadece bir yılda yüzde 30 oranında artmış. Önümüzdeki sene bağlantılı cihaz sayısının 20 milyarı aşacağı beklentisini de işin içine katınca, 2018 yılı raporunda Dünya Ekonomik Forumu’nun gelişmiş bölgelerde iş dünyasının en büyük sorununu neden siber saldırılar olarak gösterdiğini anlayabiliriz.

Ekonominin ve gündelik hayatın merkezinde yer alan enerji santrallerinin, dijital fabrikaların, sürücüsüz otomobillerin ve hatta sağlık kuruluşlarının son birkaç yıl içerisindeki Petya, WannaCry gibi büyük siber saldırılardan nasıl etkilendiğine şahit olduk. Bu gibi felaketlerin kurbanı olmamak için, bir güvende kalma felsefesi oluşturmak ve bu felsefeyi bireyselden toplumsal seviyeye her katmada sahiplenmek ve özümsemek gerekiyor.

Kurallara ve yasalara karşı gelmek insanın doğasında var olan bir şeydir. Kendimizi bu bencilce işlenen suçlardan korumak için yasal düzenlemeleri hayata geçirebilir ve gelişkin teknolojilerden faydalanabiliriz, ancak bir noktaya kadar. Yasalar çiğnenebildiği gibi, güvenlik önlemleri ve şifrelemeler de topluma zarara vermek isteyen kişiler tarafından aşılabilir. Bu nedenle konuyla ilgili duyarlılık yaratmak, iş birliği yapmak ve güvenliği toplumsal boyutta eğitimin önemli bir parçası haline getirmek büyük önem taşıyor.

Alacağımız sorumluluğun temelinde de bir siber güvenlik girişimi olan Güven Tüzüğü (Charter of Trust) yatıyor. Bundan bir yıl önce Münih Güvenlik Konferansı’nda kamuoyuna sunduğumuz inisiyatif, bugün 16 ortak kuruluşun tüzüğün on ilkesini onaylaması ve gelecekte birlikte çalışma teminatı vermesiyle önemli bir aşama kaydetti.

Tüzüğü açıklamamızla eş zamanlı 1.300 kişilik bir siber güvenlik ekosistemi oluşturduk. Diğer yandan ürünlerimizi güvenli hâle getirmek için özel bir çalışma yürütüyor ve müşterilerimiz için yeni çözümler geliştiriyoruz. Bu kapsama Siemens’in tedarikçileri de dahil, dolayısıyla tüm yeni sözleşmelerde bağlayıcı koşullar yer alıyor. Bu koşullar asgarî siber güvenlik gereksinimlerini tanımlıyor. Geçen yılın ekim ayında ise dijital tedarik zincirleri için de 17 asgarî koşulu kabul ederek, önemli bir adım daha attık. Tüm bunları yaparken, işleri kendimiz için de müşterilerimiz, tedarikçilerimiz için de karmaşıklaştırmak yerine, kolaylaştıracak bir anlayışı benimsiyoruz.

Siber güvenlik konusunda en önemli bileşenin insan olduğunun bir kez daha altını çizmek istiyorum. Güven Tüzüğü’nün en değerli bulduğum yanı ise bu eğitimler. Güçlü parola kullanımı gibi temel bilgilerden, erişim yetkileri ve şifrelemenin içerildiği çok aşamalı güvenliğe kadar, çalışan farkındalığını artırmak için eğitimler geliştiriyoruz. Ancak siber güvenlik bir kurum içi pratikten daha ileriye gitmeli. Bu sebeple okul ve üniversite müfredatlarında yer alması da hedeflerimizden birisi. Böylece gençlere dijital dünyanın güvenliğini tasarlamak için ihtiyaç duydukları araçları sağlayacağız.

Bu çağın tüketiciler, iş dünyası ve bireyler üzerindeki etkileri ise aslında çok detaylı bir konu. Yine de burada ana başlıklarla ele almaya çalışalım.

Medya, yeni dijital teknolojiyle değişime uğrayan ilk sektörlerden biri oldu. İnternetin ve belirli bir hedefe yönelik diğer medya kanallarının sağladığı verimlilik sayesinde pek çok gazete, dergi ve yayın kuruluşu çok ciddi boyutta gelir ve kâr elde etti. Örneğin, dünyadaki en büyük medya şirketi Google, çok sınırlı miktarda orijinal içerik üretiyor ama yine de kendini “mühendislik firması” olarak tanımlıyor.

Haberlere, bilgilere ve eğlenceye erişim konusunda pek çok yeni seçeneğimiz bulunuyor. Profesyonel gazetecilerin sayısı azalmaya devam ederken, teknoloji artık herkesin yazı yazarak kendi okuyucusunu yaratmasını mümkün kılıyor. Yeni çevrimiçi gazetecilik şekilleri, mevcut açıkları kapatmaya başladı bile.

Ama öte yandan da zor sorularla karşı karşıyayız. Örneğin, bilginin kolay erişilebilirliği, her durumda bilginin ve bilgeliğin artışı anlamına gelir mi? Pek çok kaynaktan yağan sonsuz bilgi, eğitimli editörlerin seçip sunduğu, akademik uzmanlarca değerlendirilmiş ya da finansal araçlar üzerinde yapılan bağımsız değerlendirmeler gibi analog çağa ait işlemlerden geçerek bize ulaşmış bilgiler kadar güvenilir olmayabilir. Tüm dünyada bilgi ve belge paylaşımına izin veren Wikipedia gibi siteler, genel anlamda bilgi paylaşımını sağlıyor ama üzerinde araştırmalar yapılması ve daha detaylı anlaşılması gereken ‘ÜSTÜ KAPALI’ bilgiyi edinmemizi sağlayan araçların güvenilirliği zaman zaman tartışılıyor.

Bütün bu gelişmelerin iyi tarafı, kamuya açık hemen hemen tüm bilgilerin bize bir tık uzakta oluşu; kötü tarafıysa filtrelenmemiş aşırı bilgi akışının akılları karıştırıyor olması. Telekomünikasyona, fikri mülkiyete ve hatta göçe ilişkin kanunların günümüz teknolojilerine göre güncellenmesi; yarının teknolojilerine imkan verir hale getirilmesi gerekiyor. Aynı şekilde milli savunmanın temelini de artık, tehditler hakkındaki bilgi parçalarının ne kadar iyi bir şekilde toplandığı ve ilişkilendirildiği belirliyor. Bu da sıklıkla devletin bürokrasisindeki hiyerarşi kültürüyle çelişen, açık fakat güvenli sistemler vasıtasıyla bilgi toplama ve ilişkilendirme konusunda gelişmiş bir mekanizma gerektiriyor. Yine de teknoloji uzmanları bu konuya iyimser yaklaşıyor ve iyimser olmak için haklı gerekçeleri de var.

Benim bu konudaki inancım, bilginin erişilebilirliği arttıkça bireylerin de tercih hakkının, hâkimiyetinin ve özgürlüğünün arttığı yönünde. Bilgi ve birikim yaygınlaştıkça, mali sermaye ve insan sermayesi de daha global ve daha rekabetçi bir hal alıyor. Yeni teknolojideki belirsizlikler ve teknolojiden uzak kalmak sancılı olabiliyor; ancak ok yaydan çoktan çıkmış durumda.

Teknolojinin İlk Kanunu’na göre “teknolojide yaşanan ve tüketici davranışını etkileyen her değişiklikte, daima değişikliğin kısa vadede yaratacağı etkiyi abartma, daha sonra da uzun vadede meydana gelecek etkinin tamamını hafife alma” eğilimindeyiz. On yıl önce de “nokta-com” çağı gereğinden fazla abartılmıştı. Ama artık web, her yerde erişilebilir olan ve her amaçla kullanılan bir araç halini aldı.

Kısacası, bilgi çağında yaşıyoruz, ama bu çağın yaşantımızı nasıl etkileyeceğini öğrenmek için gerekli bilgiyi ve anlayışı edinmeye daha yeni yeni başlıyoruz.

Artık sadece küçük bir grubun ayrıcalığı ile sınırlı kalmayan, internet ve sosyal medya aracılığı ile düşüncelerin tüm dünya ile paylaşıldığı bir devirde yaşıyoruz.

Diğer tüm görevlerimizin ve eylemlerimizin arasında bizler, bu araçlar sayesinde, önemi ve vurgusu hızlı paylaşım esnasında anlam kazanan fikirlerimizi aktarabiliyoruz.

Önümüzdeki yüzyıllarda, bu paylaşım sayesinde sosyal yapının her bir kesimine ilişkin sahip olacağımız fikir yelpazemiz ile, geçmişi veya tarihin sadece belirli bir dönemini, eskisinden daha da iyi tahlil edebiliyor olacağız. İşte bu sebepledir ki, gelecek nesillere aktarmak üzere yaptığımız paylaşımların satır aralarında yer alan mesajların kalitesi asla ihmale gelmemelidir.